Oficjalnie podsumowaliśmy tegoroczną edycję Programu rozwoju wolontariatu w Ośrodkach Pomocy Społecznej, realizowanego w ramach projektu "Ochotnicy warszawscy". Celem Programu jest wdrożenie standardów współpracy z wolontariuszami, które zostały opracowane przez Urząd m.st. Warszawy oraz zwiększenie motywacji do podejmowania nowych działań związanych z rozwojem wolontariatu. W roku 2024, aż 18 OPS-ów objętych było kompleksowym wsparciem w rozwoju wolontariatu ze strony Fundacji Civis Polonus - bezpośredniego realizatora działania.
W ramach projektu "Ochotnicy warszawscy" od roku 2021 realizujemy Program rozwoju wolontariatu w Ośrodkach Pomocy Społecznej. Dzięki wolontariatowi OPS-y stają się nie tylko miejscem pomocy dla osób w trudnych sytuacjach życiowych, ale także przestrzenią, w której rozwijają się lokalne inicjatywy. Wolontariusze i wolontariuszki aktywnie uczestniczą w organizowaniu wydarzeń, które angażują mieszkańców i wzmacniają więzi w społecznościach lokalnych. W minionym roku odbyły się trzy fora edukacyjne, które stanowiły przestrzeń do intensywnej wymiany wiedzy, doświadczeń i inspiracji wśród koordynatorów i koordynatorek zaangażowanych w rozwój wolontariatu.
Pierwsze forum skoncentrowało się na omówieniu bieżącego stanu współpracy z wolontariuszami w każdym z ośrodków. Uczestnicy i uczestniczki mieli możliwość szczegółowego przeanalizowania podejmowanych działań oraz dzielenia się swoimi doświadczeniami w zakresie budowania i rozwijania wolontariatu. Dyskutowano również o standardach współpracy z młodzieżą, wskazując na szczególnie efektywne rozwiązania i praktyki wspierające zaangażowanie młodych ludzi. Wymiana dobrych praktyk pozwoliła na wypracowanie cennych wniosków dotyczących organizacji i koordynacji działań młodzieżowych.
Drugie forum poświęcono tematyce wolontariatu rodzinnego. Koordynatorzy i koordynatorki wspólnie wypracowywali standardy organizacji tego rodzaju wolontariatu, który angażuje całe rodziny do wspólnego działania. Rozmowy koncentrowały się na budowaniu więzi międzypokoleniowych, motywowaniu rodzin do aktywności oraz tworzeniu projektów odpowiadających na zróżnicowane potrzeby społeczności. Efektem było opracowanie konkretnych rekomendacji, które mogą być wprowadzane w życie w poszczególnych ośrodkach.
Trzecie forum skierowano na tematykę wolontariatu senioralnego. Dyskutowano o roli osób starszych w działaniach społecznych, ich potencjale oraz możliwościach wsparcia i aktywizacji. Uczestnicy wymieniali się pomysłami na włączanie seniorów w różnorodne inicjatywy, uwzględniając ich potrzeby, doświadczenie życiowe oraz unikalne umiejętności. Omówiono także wyzwania, jakie mogą pojawiać się w organizacji takiego wolontariatu, i poszukiwano skutecznych rozwiązań.
Każde z forów nie tylko dostarczyło uczestnikom i uczestniczkom nowych narzędzi i inspiracji do pracy, ale także stworzyło przestrzeń do nawiązywania współpracy i budowania sieci wsparcia między ośrodkami. Dzięki takim spotkaniom możliwe jest skuteczniejsze rozwijanie wolontariatu jako integralnej części działań Ośrodków Pomocy Społecznej.
Ponadto pracownicy i pracowniczki warszawskich OPS-ów mogli spotkać się podczas wizyt studyjnych, które odbyły się w Centrum Pomocy Społecznej Dzielnicy Śródmieście im. Prof. Andrzeja Tymowskiego, Ośrodku Pomocy Społecznej Dzielnicy Ursynów, Muzeum Warszawy, POLIN Muzeum Historii Żydów Polskich, Bielańskim Centrum Wsparcia Seniora.
Rola wolontariatu w instytucjach pomocy społecznej
Koordynatorki i koordynatorzy wolontariatu w warszawskich Ośrodkach Pomocy Społecznej zauważają wiele pozytywnych aspektów wynikających z rozwoju wolontariatu w swoich instytucjach. Oto wypowiedzi kilku z nich:
-
Poprzez wspólne działania z wolontariuszami przełamujemy stereotypowe postrzeganie instytucji OPS jako instytucji, której odbiorcami są tylko osoby zagrożone wykluczeniem społecznym.
-
Organizacja wolontariatu na trwałe buduje przestrzeń relacji społecznych, promując swoimi działaniami Ośrodek Pomocy Społecznej jako miejsce, w którym każdy potrzebujący otrzyma pomoc lub zostanie zaopiekowany przez instytucje współpracujące.
-
Wolontariat w OPS stał się narzędziem budowania dobrych relacji w społeczności lokalnej. Do wydarzeń i spotkań dołączają włączają się coraz nowsze osoby przyciągając swoich sąsiadów i znajomych.
Jakościowa i ilościowa działalność wolontariuszy
W 2024 roku w warszawskich Ośrodkach Pomocy społecznej działało 936 wolontariuszy i wolontariuszek. Najmłodszy wolontariusz, w ramach wolontariatu rodzinnego miał 9 lat, najstarszy natomiast 85 lat. Wolontariusze i wolontariuszki przepracowali łącznie 29 200 godzin. Wartość rynkowa wykonanej przez nich pracy wynosi blisko 1 278 376 zł. Wolontariat w Ośrodkach Pomocy Społecznej realizowany jest na wiele różnych sposobów. Wolontariusze i wolontariuszki zajmują się między innymi: prowadzeniem zajęć i spotkań dla seniorów, indywidualnym wsparciem seniorów w domach, organizacją imprez okolicznościowych, przygotowaniem paczek, ciepłych posiłków i ich dostarczeniem do osób potrzebujących. W zakres ich działań wchodzi również: pomoc dzieciom w nauce, tworzenie płaszczyzn integracji międzypokoleniowej, obsługa mediów społecznościowych czy udzielanie konsultacji psychologicznych.
Wolontariat jako powód do dumy
Uczestnicy i uczestniczki Programu rozwoju wolontariatu w Ośrodkach Pomocy Społecznej podzielili się osiągnięciami w zakresie rozwoju wolontariatu, które przyniosły im najwięcej dumy:
-
Jako koordynator wolontariatu Ośrodka Pomocy Społecznej Dzielnicy Ursus m.st. Warszawy od wielu lat koordynuję różne działania pomocowe. Największym moim powodem do dumy jest nawiązanie współpracy ze Stowarzyszeniem Jeden Świat będącym polskim oddziałem międzynarodowej organizacji Service Civil International. Od 2014 r. organizujemy Międzynarodowy Wolontariat dla Pokoju WORKCAMP. W trakcie spotkań z wolontariuszami, dzieci i młodzież zagrożona wykluczeniem społecznym ma szansę podjąć szereg działań edukacyjnych, integracyjnych, językowych. Wraz z wolontariuszami poznają inne kraje, kultury i zwyczaje.
-
Dla mnie szczególnym sukcesem jest proces budowania lokalnej sieci partnerstw pomiędzy instytucjami na Bemowie. Daje mi to możliwość realizowania zadań i wprowadzania szerszej, atrakcyjniejszej oferty zarówno dla wolontariuszy, jak również osób korzystających z pomocy [...]
Serdecznie dziękujemy za zaangażowanie w rozwój wolontariatu i życzymy dalszych sukcesów wszystkim Ośrodkom Pomocy Społecznej biorącym udział w tegorocznym programie!
Bezpośrednim realizatorem działania w ramach projektu „Ochotnicy warszawscy” była Fundacja Civis Polonus.